Pan-Afrikaanse samenwerkingsmogelijkheden voor het versterken van de Afrikaanse wetenschap

Het overbruggen van de kloof in de Afrikaanse wetenschap

Positieve ontwikkelingen in de Afrikaanse wetenschap

Langdurige inspanningen om wetenschappelijke capaciteit op te bouwen en Afrikaanse wetenschapssystemen te ontwikkelen beginnen positieve resultaten op te leveren. Om dit te illustreren: het aandeel van Afrika in de output van wetenschappelijke publicaties is ruim verdubbeld van 1.5% in 2005 naar 3.2% in 2016 en de citatie-impact van artikelen van Afrikaanse auteurs is de afgelopen dertig jaar gestaag toegenomen, van 30 in 0.48 naar 1980% in 0.73. 2014 [Bron: Afrikaanse wetenschap: beter, maar nog steeds ontoereikend].

Bovendien zijn inspanningen voor institutionele opbouw, zoals de Science Granting Councils Initiative (SGCI) zijn versterkt en er zijn nieuwe multilaterale financieringspartnerschappen ontstaan, bijvoorbeeld de twintig gezamenlijke onderzoeksclusters van de Afrikaanse Onderzoeksuniversiteiten Alliantie (ARUA) en Gilde van Europese onderzoeksintensieve universiteiten (The Guild). Binnen de context van deze recente ontwikkelingen is er ook een groeiende erkenning van het transformerende potentieel van de Afrikaanse wetenschap bij het vormgeven van mondiale wetenschapsagenda's en het aanpakken van mondiale uitdagingen.

Dit wordt gedeeltelijk weerspiegeld in de gestage toename van Afrikaanse ‘hubs’ van internationale initiatieven op het continent, bijvoorbeeld de Regionale hub van de VN voor Big Data voor Afrika in Rwanda  Afrikaans Open Wetenschapsplatform (AOSP), en de Afrikaanse Future Earth Global Secretariaat Hub, beide georganiseerd door de National Research Foundation (NRF) in Zuid-Afrika.

Bestaande uitdagingen in de Afrikaanse wetenschap

Ondanks deze positieve ontwikkelingen bestaan ​​er nog steeds hardnekkige uitdagingen in het bredere Afrikaanse wetenschapsecosysteem. Een groot deel van de wetenschappelijke output van het continent is vooral merkbaar in ‘eilanden van uitmuntendheid’, namelijk Zuid-Afrika, Kenia, Egypte, Tunesië en Algerije, waardoor het grootste deel van het continent met zwakkere wetenschappelijke systemen achterblijft [Bron: De wetenschappelijke productie stijgt, maar de rendementen van sommige landen zijn nog steeds laag]. Bovendien blijven de meeste landen, ondanks de toezeggingen van Afrikaanse regeringen om hun bruto binnenlandse uitgaven aan O&O (GERD) te verhogen, minder dan 0.5% van hun BBP aan O&O uitgeven, met uitzondering van enkele landen in de Maghreb en Zuid-Afrika, die besteden 0.7 – 0.8% van het bbp aan R&D [Bron: Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling (% van het bbp) – Sub-Sahara-Afrika].

Als gevolg hiervan blijven de wetenschappelijke gemeenschappen op het continent sterk afhankelijk van externe financiering. Hoewel dit Afrikaanse wetenschappers meer mogelijkheden heeft geboden om samen te werken met hun collega's buiten het continent, worden in deze 'Noord-Zuid'-partnerschapsovereenkomsten aanzienlijke ongelijkheden en asymmetrieën onderkend die de stem en de zichtbaarheid van de Afrikaanse wetenschap neigen te ondermijnen.

Toekomstig Afrika en ISC gezamenlijk scoping- en mappingproject

De positieve ontwikkelingen en aanhoudende uitdagingen in de Afrikaanse wetenschap brengen met zich mee dat het absoluut noodzakelijk is dat het mondiale wetenschapssysteem met het continent samenwerkt. Als onderdeel van dit proces hebben Future Africa van de Universiteit van Pretoria en de International Science Council het initiatief genomen tot een 2-jarig samenwerkingsproject een consortium van partners bijeen te roepen om samen te werken aan het leiden van een pan-Afrikaans scoping- en ontwikkelingsproces met de volgende doelstellingen:

• Bekijk de huidige staat van de Afrikaanse wetenschappen en wetenschapssystemen en de daarmee samenhangende kansen en uitdagingen.
• Onderzoek samenwerkingsmogelijkheden om de ontwikkeling van het Afrikaanse wetenschapssysteem te versnellen en zijn stem, zichtbaarheid en invloed in de mondiale wetenschapsarena te vergroten.
• Vaststellen van de interesse en inzet van het leiderschap van het Afrikaanse wetenschapssysteem om samen te werken bij het nastreven van actie op het volgende niveau om Afrikaanse wetenschapssystemen vooruit te helpen.
• Ontdek de institutionele aanwezigheid, de complementaire rol en de steun van het ISC en andere internationale multilaterale instellingen bij het bevorderen van de Afrikaanse wetenschap.

Belangrijkste resultaat

Een rapport en voorstel aan de ISC-raad van bestuur zullen tegen januari 2025 worden ingediend, ter gelegenheid van de Algemene Vergadering van de ISC. Het rapport zal aanbevelingen doen over samenwerkingsmogelijkheden om de ontwikkeling van de Afrikaanse wetenschap te versnellen en haar stem, zichtbaarheid en invloed in de mondiale arena te vergroten. Verwacht wordt dat het rapport ook aanbevelingen zal doen over de toekomstige rol en institutionele aanwezigheid van het ISC in Afrika, evenals een beoogd en haalbaar implementatietraject.

Toekomstige Afrikaanse strategie voor impact

Sinds de lancering van het samenwerkingsproject heeft Future Africa de oprichting van een stuurgroep gefaciliteerd om strategische begeleiding te bieden bij de scoping- en mapping-oefening, evenals een FA-ISC-team om het proces te implementeren.

Overzicht stuurgroep

• Samengesteld uit een diverse groep van 15 vooraanstaande Afrikaanse wetenschappers, beleidsexperts en vertegenwoordigers van belangrijke belanghebbenden in het Afrikaanse wetenschapsecosysteem.
• Voorgezeten door een ISC-lid dat verantwoordelijk is voor de communicatie en rapportage aan de ISC-raad van bestuur
• Verantwoordelijk voor het ontwerpen en begeleiden van het scoping- en ontwikkelingsproces.
• Komen elk kwartaal virtueel bijeen, met de mogelijkheid om tijdens hun ambtsperiode minstens één en mogelijk twee persoonlijke vergaderingen te houden

Leden van de stuurgroep:

1. Daya Reddy, waarnemend vice-kanselier, Universiteit van Kaapstad, Zuid-Afrika (voorzitter)
2. Oladoyin Odubanjo, uitvoerend directeur, Nigeriaanse Academie van Wetenschappen/INGSA, Nigeria
3. Lisa Korsten, voorzitter, Afrikaanse Academie van Wetenschappen, Zuid-Afrika
4. Christian Acemah, uitvoerend directeur, Oegandese Nationale Academie van Wetenschappen, Oeganda
5. Isabella Aboderin, directeur, Perivoli Africa Research Centre (PARC), Universiteit van Bristol, VK
6. Nokuthula Mchunu, adjunct-directeur, African Open Science Platform, Zuid-Afrika
7. Mavoarilala Claudine Ramiarison Directeur Onderzoek – Technisch adviseur en projectcoördinator, Madagaskar Ministère de l'Enseignement Superieur et de la Recherche Scientifique Madagascar
8. Dorothy Ngila, directeur Strategic Partnerships, National Research Foundation, Zuid-Afrika
9. Jackie Kado, uitvoerend directeur, Network of African Academies, Kenia
10. Priscilla Kolibea Mante, medevoorzitter van de stuurgroep van de Global Young Academy en hoogleraar neurofarmacologie, KNUST, Ghana
11. Ahmed Bawa, professor, Universiteit van Johannesburg, Zuid-Afrika

Een Toegewijd Team          
Sinds januari 2023 heeft Future Africa een speciaal FA-ISC-team opgericht onder leiding van een projectcoördinator, financieel ondersteund door de ISC. Het FA-ISC-team bestaat uit:

                   1. Heide Hackmann, directeur Future Africa
                   2. Farai Kapfudzaruwa, manager onderzoek en strategische partnerschappen, Future Africa
                   3. Jason Owens, Future Literacy Manager, Future Afrika
                   4. Duidelijkheid Chagwiza, Senior Postdoctoral Fellow, Future Africa
                   5. Alison Meston, communicatiedirecteur, ISC

Het FA-ISC-team is momenteel bezig met de scoping- en mapping-oefening, waaronder:

• Uitgebreide oefening in het in kaart brengen van belanghebbenden
• bureau Onderzoek
• Open consultaties – via enquêtes, interviews en hybride bijeenkomsten in meerdere sectoren en regio’s
• Communicatie, inclusief rapportage
• Opstellen van een fondsenwervend prospectus en strategie

De waardepropositie van toekomstig Afrika

Waardepropositie voor het ISC

• Toegang tot Future Africa-netwerken, zowel pan-Afrikaanse als relevante mondiale netwerken.
• Kennis van Afrikaanse wetenschapssystemen en toegang tot belangrijke systeembeslissers.
• Kantoorruimte en faciliteiten, waaronder vergader-/samenwerkingslocaties bij Future Africa.
• Financiële verantwoording.
• Toegang tot relevante capaciteiten om het samenwerkingsproject te ondersteunen.

 Waardepropositie voor de Afrikaanse ISC-leden

• De mogelijkheid om hun eigen pan-Afrikaanse en mondiale netwerken uit te breiden, bijvoorbeeld door middel van bijeenkomsten met belanghebbenden op het continent.
• Invloed hebben op de ontwikkeling en strategie van het ISC die relevant zijn voor Afrika.
• Deel uitmaken van de conceptualisering van een mondiaal platform voor Afrikaanse wetenschap.

Een oproep tot actie: uw betrokkenheid bij de Afrikaanse wetenschap

Hoe u kunt meedoen:

Sluit je aan bij het FA-ISC-team

Deel uw inzichten vóór 24 november: Als onderdeel van dit samenwerkingsinitiatief voert het project een adviserend onderzoek waarop we graag willen dat alle belanghebbenden in het Afrikaanse wetenschapsecosysteem reageren en hun inzichten delen. Het invullen van de enquête kost u ongeveer 10-15 minuten. Het is van cruciaal belang voor onze bijeenkomst in december in Zuid-Afrika in de marge van het South African Science Forum.

Blijf op de hoogte

• Volg Toekomstig Afrika voor updates over dit initiatief
• Meld u aan voor ISC Africa-nieuws
• Voor vragen over dit project kunt u een e-mail sturen naar Dr. Farai Kapfudzaruwa ([e-mail beveiligd])

Er zullen meer updates over dit project worden gedeeld terwijl we samenwerken om de toekomst van de Afrikaanse wetenschap vorm te geven.